با وجود آلودگی هوا، امروزه حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی در فضای داخلی منازل و محیط های کاری بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. دستگاههای تصفیه هوا و رطوبت ساز دو ابزار کلیدی هستند که به بهبود کیفیت هوایی که تنفس میکنیم کمک میکنند، اما هر کدام با هدف و مکانیزم متفاوتی عمل میکنند.
این دو دستگاه، با وجود اینکه هر دو به نوعی برای ارتقا سلامتی و راحتی ما در فضاهای بسته طراحی شدهاند، اما وظایف و کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله، قصد داریم تفاوت دستگاه تصفیه هوا و رطوبت ساز را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهیم تا شما بتوانید انتخابی آگاهانهتر داشته باشید.
عملکرد دستگاه تصفیه هوا چگونه است؟
دستگاه تصفیه هوا با هدف پاکسازی هوای محیط از هرگونه آلاینده، ذرات معلق، آلرژنها، دود، بوی نامطبوع و حتی میکروبها طراحی و ساخته شده است. این دستگاه با بهرهمندی از فیلترها و تکنولوژیهای مختلف خود، هوای اطراف را تصفیه میکند و بهبود کیفیت زندگی در فضاهای بسته را به همراه دارد. عملکرد دستگاه تصفیه هوا به این صورت است که ابتدا با استفاده از یک فن، هوای محیط را به درون خود میکشد و سپس این هوا را از طریق چندین فیلتر مختلف که هریک وظیفهای بر عهده دارند، عبور میدهد.
دستگاههای تصفیه هوا با چرخش مداوم هوا در محیط به صورت موثری کیفیت هوای داخلی را بهبود میبخشند. این موضوع به ویژه برای افرادی که دارای حساسیتهای تنفسی یا آلرژی هستند یا در مناطق با آلودگی هوای بالا زندگی میکنند، فواید بسیاری را به همراه دارد.
فیلترهای دستگاه تصفیه هوا
فیلترهای دستگاه تصفیه هوا نقش اساسی در کارایی و اثربخشی این دستگاه دارند. انواع مختلفی از فیلترها وجود دارند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به توضیح هریک از این فیلترها خواهیم پرداخت:
فیلتر هپا (HEPA)
فیلتر هپا قادر است بیش از 99% ذرات با اندازه 0.3 میکرون یا بزرگتر را از هوا حذف کند. این فیلتر از یک شبکه پیچیده از الیاف ساخته شده که ذرات را از طریق برخورد و جذب دریافت میکند. از جمله ذرات جذب شده توسط این فیلتر میتوان به گرد و غبار، موی حیوانات خانگی، کپک و برخی باکتریها از هوا اشاره کرد.
فیلتر کربن فعال
این فیلتر با استفاده از کربن فعال، مولکولهای گازی و بوها را جذب میکند. کربن فعال به دلیل سطح بسیار جاذب خود توانایی حذف انواع بوها، دود و گازهای شیمیایی را دارد.
فیلتر پیشفیلتر
پیشفیلتر خط دفاعی در دستگاه تصفیه هوا است و ذرات بزرگتر مانند مو و پرز را جذب میکند. وجود این فیلتر باعث افزایش عمر فیلترهای دیگر میشود.
فیلتر لامپ یووی (UV)
این فیلتر با استفاده از نور UV و یک کاتالیزور مانند دیاکسید تیتانیوم، آلایندههای موجود در هوا را به مواد بیضرر تبدیل میکند و برای از بین بردن باکتریها وویروسها نقش بسزایی را ایفا میکند.
فیلتر یونیزه کننده
این فیلترها با ایجاد یونهای منفی، ذرات معلق در هوا را جذب و به زمین میاندازند، که در نهایت توسط فیلترها جمعآوری میشوند.
نحوه عملکرد دستگاه رطوبت ساز
دستگاه رطوبت ساز از طریق تبدیل آب موجود در مخزن خود به بخار آب و سپس پخش این بخار در فضا، به افزایش رطوبت هوا کمک میکند. فرایند کاری دستگاه رطوبتساز به این صورت است که ابتدا کاربر آب را به مخزن دستگاه اضافه میکند. سپس، بسته به نوع دستگاه، مکانیزمهای مختلفی برای تبدیل آب به بخار وجود دارد. این فرایند به حفظ سطح رطوبت مناسب در محیط کمک میکند که میتواند برای سلامت تنفسی، جلوگیری از خشکی پوست و مخاط مفید باشد.
تفاوت کاربردهای دستگاه تصفیه هوا و دستگاه بخور
اصلیترین تفاوت دستگاه تصفیه هوا و رطوبت ساز تفاوت آنها در کاربردشان است زیرا دستگاههای تصفیه هوا و دستگاههای بخور هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند. دستگاههای تصفیه هوا به منظور بهبود کیفیت هوای داخلی و حذف آلایندهها، گرد و غبار، دود، مواد حساسیتزا و میکروبها از هوا طراحی شدهاند.
این دستگاهها از فیلترهای مختلفی برای حذف ذرات ریز، جذب بوها و از بین بردن میکروبها استفاده میکنند. استفاده از دستگاه تصفیه هوا برای همه بهویژه برای افرادی که دچار آلرژی یا آسم هستند یا در مناطقی با آلودگی هوای بالا زندگی میکنند، مفید است.
از طرف دیگر، دستگاههای بخور برای افزایش رطوبت و جلوگیری از خشکی پوست، گلو، بینی و چشمها کمک میکنند. این دستگاه در فصول سرد و خشک یا در مناطقی با هوای خشک بسیار پرکاربرد است. دستگاه بخور به تسکین علائم ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا نیز کمک میکند. انتخاب بین این دو دستگاه باید بر اساس نیازهای خاص محیطی و سلامتی شما باشد.
شما میتوانید برای خرید دستگاه تصفیه هوا با قیمت مناسب به زیمانو مراجعه کنید.
کاربردهای تصفیه کننده هوا
تصفیهکنندههای هوا دستگاههایی هستند که برای بهبود کیفیت هوای داخلی طراحی شدهاند. آنها با حذف آلایندهها و مواد مضر از هوا، به ایجاد محیطی سالمتر کمک میکنند. در ادامه به برخی از کاربردهای اصلی تصفیهکنندههای هوا اشاره میکنیم:
- حذف آلایندههای هوا: تصفیهکنندههای هوا میتوانند ذرات معلق مانند گرد و غبار، پرز حیوانات خانگی، گرده گیاهان و دود را از هوا حذف کنند.
- کاهش علائم آلرژی و آسم: با حذف آلرژنها و مواد تحریککننده از هوا، این دستگاهها میتوانند به کاهش علائم مرتبط با آلرژی و آسم کمک کنند.
- از بین بردن مواد شیمیایی مضر: برخی تصفیهکنندههای هوا قادر به حذف مواد شیمیایی مضر مانند فرمالدئید، بنزن و تریکلرواتیلن هستند که ممکن است از مواد پاککننده، رنگها و مواد ساختمانی جدید منتشر شوند.
- کاهش بوهای نامطبوع: تصفیهکنندههای هوا میتوانند بوهای نامطبوع ناشی از حیوانات خانگی، دخانیات، آشپزی و کپک را از بین ببرند.
- کنترل میکروبها: برخی از تصفیهکنندهها با استفاده از فیلترهای هپا یا فناوریهای نور UV قادر به کشتن یا حذف ویروسها، باکتریها و سایر میکروبها هستند.
- بهبود کیفیت خواب: هوای پاکتر میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند زیرا مواد تحریککننده کمتری وجود دارد که میتوانند موجب اختلال در تنفس شوند.
- حفاظت از کودکان و سالمندان: کودکان و سالمندان که ممکن است سیستم ایمنی ضعیفتری داشته باشند، از هوای پاکتر در محیط زندگی یا کار خود بهرهمند میشوند.
- استفاده در محیطهای پزشکی و بیمارستانی: تصفیهکنندههای هوا میتوانند در محیطهای پزشکی برای کاهش انتقال میکروبها و حفظ سلامت بیماران و کارکنان استفاده شوند.
کاربردهای دستگاه رطوبت ساز
دستگاههای رطوبتساز، به دلیل عملکردی که دارند در فصول سرد سال یا در مناطقی که هوا بهطور طبیعی خشک است، مفید هستند. در ادامه کاربردهای اصلی دستگاههای رطوبتساز را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- جلوگیری از خشکی پوست و مخاط: هوای خشک میتواند باعث خشکی پوست، لبها، گلو و بینی شود. استفاده از دستگاه رطوبتساز به حفظ رطوبت پوست و مخاط کمک کرده و از خشکی و تحریک آنها جلوگیری میکند.
- کمک به تنفس راحتتر: در فصول سرد، هوای خشک میتواند تنفس را دشوار کند، بهویژه برای افرادی که مشکلات تنفسی دارند. رطوبت موجود در هوا میتواند به تسهیل تنفس کمک کند.
- کاهش علائم سرماخوردگی و آنفولانزا: رطوبت بیشتر در هوا میتواند به تسکین علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مانند گرفتگی بینی و گلو درد کمک کند.
- حفاظت از چوب و مبلمان: هوای خشک میتواند به چوب و مبلمان چوبی آسیب برساند و باعث ترک خوردگی و از بین رفتن آنها شود. استفاده از دستگاه رطوبتساز میتواند به حفظ سلامت و طول عمر این وسایل کمک کند.
- سلامت گیاهان داخلی: بسیاری از گیاهان داخلی برای رشد به محیطی با رطوبت نسبی بالا نیاز دارند. دستگاه رطوبتساز میتواند به حفظ سلامت و رشد بهتر گیاهان کمک کند.
- کاهش استاتیک الکتریسیته: هوای خشک میتواند باعث افزایش استاتیک الکتریسیته شود، که میتواند آزاردهنده باشد و حتی به وسایل الکترونیکی آسیب برساند. رطوبتسازها با افزایش رطوبت هوا، این مشکل را کاهش میدهند.
- بهبود کیفیت خواب: هوای مرطوبتر میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند، بهویژه برای افرادی که در هوای خشک دچار مشکلات تنفسی میشوند.
تفاوت نحوه عملکرد دستگاه بخور و تصفیه هوا
دیگر تفاوت دستگاه تصفیه هوا و رطوبت ساز در نحوه عملکرد این دستگاهها است. دستگاه بخور آب موجود در مخزن خود را به بخار تبدیل میکند و آن را به هوا اضافه میکند، که این کار میتواند از طریق فرآیندهای مختلفی مانند گرم کردن آب برای تولید بخار گرم یا استفاده از ارتعاشات فراصوتی برای ایجاد قطرات آب ریز که به صورت مه به هوا پخش میشوند، انجام شود.
در حالی که دستگاههای تصفیه هوا از یک یا چند نوع فیلتر استفاده میکنند تا ذرات معلق مانند گرد و غبار، دود، پرز حیوانات خانگی، بوها و گازهای شیمیایی، میکروبها را جذب کرده و از بین ببرد.
مقایسه قیمت دستگاه بخور و تصفیه کننده هوا
مهمترین تفاوت دستگاه بخور و تصفیه هوا در قیمت این دو دستگاه است. دستگاههای بخور معمولا با قیمتی پایینتر نسبت به تصفیهکنندههای هوا در بازار عرضه میشوند که قیمت آنها بر اساس ویژگیها و امکاناتی که دارند، متفاوت خواهد بود. در مقابل، تصفیهکنندههای هوا که برای پاکسازی هوا از آلایندهها و مواد مضر طراحی شدهاند، به دلیل به کارگیری فناوریهای پیچیدهتر مانند فیلترهای هپا و کربن فعال، قیمت بالاتری دارند. انتخاب بین این دو دستگاه باید با توجه به نیازهای خاص فردی و بودجه مورد نظر انجام شود.
آیا دستگاه بخور برای کاهش آلودگی هوا مفید است؟
بهصورت کلی دستگاه بخور برای کاهش آلودگی هوا طراحی نشده و بهمنظور افزایش رطوبت هوا از آن استفاده میشود تا از خشکی پوست، گلو، بینی و چشمها جلوگیری کند و تنفس راحتتری را به ارمغان بیاورد. افزایش رطوبت میتواند به تسکین علائم ناشی از هوای خشک مانند سرفه و گرفتگی بینی کمک کند، اما این دستگاهها ذرات آلاینده یا مواد مضر موجود در هوا را حذف یا فیلتر نمیکنند.
برای کاهش آلودگی هوا در داخل خانه، استفاده از بهترین دستگاه تصفیه هوا خانگی که مجهز به فیلترهای مناسب مانند هپا برای حذف ذرات معلق و فیلترهای کربن فعال برای حذف گازها و بوهای نامطبوع است، توصیه میشود.
دستگاه بخور بهتر است یا دستگاه تصفیه هوا؟
انتخاب بین دستگاه بخور و تصفیه هوا به نیازهای خاص شما و شرایط محیطیتان بستگی دارد. اگر با مشکل خشکی هوا در فضای داخلی و عوارض ناشی از آن مانند خشکی پوست و مخاط، سرفه یا گرفتگی بینی مواجه هستید، دستگاه بخور میتواند راهحل مناسبی باشد چرا که با افزایش رطوبت، به تسکین این علائم کمک میکند.
اما در صورتی که هوای محیط زندگی یا کارتان از کیفیت مناسبی برخوردار نیست، دستگاه تصفیه هوا با حذف آلایندهها، به ایجاد محیطی سالمتر کمک خواهد کرد. در برخی موارد نیز استفاده همزمان از هر دو دستگاه میتواند به بهبود همزمان رطوبت و کیفیت هوای داخلی کمک کند.
مزایا و معایب دستگاه تصفیه هوا و دستگاه بخور
برای پاسخ بهتر به این پرسش که دستگاه بخور بهتر است یا دستگاه تصفیه هوا؟ در جدول زیر به تفکیک مزایا و معایب هر یک از این دستگاهها را مورد بررسی قرار دادهایم:
مزایای دستگاه تصفیه هوا و دستگاه بخور
دستگاه تصفیه هوا | دستگاه بخور |
از بین بردن آلایندهها، دود، گرد و غبار، مواد حساسیتزا و میکروبها از هوا | افزایش رطوبت هوا، کمک به تنفس راحتتر |
فراهم کردن هوای پاک و سالمتر در محیطهای داخلی | جلوگیری از خشکی پوست و مخاط |
مناسب برای استفاده در خانهها، دفاتر کار، مدارس و بیمارستانها | مناسب برای استفاده در خانه، بهویژه در فصول سرد و خشک سال |
معایب دستگاه تصفیه هوا و دستگاه بخور
دستگاه تصفیه هوا | دستگاه بخور |
قیمت بالا و نیاز به تعویض دورهای فیلترها | نیاز به تعویض فیلتر یا تمیزکاری دورهای |
مصرف برق بالا | مصرف برق بالا به ویژه در مدلهایی با تولید بخار گرم |
تولید اوزون در برخی مدل | کمک رشد کپک و باکتری به دلیل افزایش میزان رطوبت |
نتیجهگیری
آنچه مسلم است آن است که تفاوت دستگاه تصفیه هوا و رطوبت ساز در اهداف طراحی هریک از این محصولات است. دستگاه تصفیه هوا با حذف آلایندهها و مواد مضر از هوا، محیطی سالمتر را فراهم میکند و برای افرادی که دچار آلرژی یا آسم هستند یا در مناطق آلوده زندگی میکنند، ایدهآل است.
در حالی که دستگاه بخور با افزایش رطوبت هوا، به جلوگیری از خشکی پوست و مخاط و تسکین علائم ناشی از هوای خشک کمک میکند. به صورت کلی انتخاب بین این دو دستگاه باید با در نظر گرفتن نیازهای خاص و شرایط محیطی انجام شود و در برخی موارد، استفاده همزمان از هر دو دستگاه در سالمتر شدن محیط تاثیر مثبتی را به همراه خواهد داشت.